آزمایش اعتیاد
آزمایش اعتیاد یکی از آزمایشات رایج در کشور ماست. با توجه به کاهش سن گرایش به مواد مخدر و افزایش آمار مصرف کنندگان این مواد تست اعتیاد به یکی از رایج ترین آزمایشات قبل از ازدواج، استخدام و… تبدیل شده است. اما این آزمایش چگونه انجام می‌شود؟ چه داروهایی تست اعتیاد را مثبت می‌کند؟ پاسخ این سوالات را در این مطلب آزمایشگاه ارس بخوانید.
چه زمانی آزمایش اعتیاد گرفته می‌شود؟
تست اعتیاد یکی از انواع آزمایش ها می باشد که حتما تا کنون اسم آن را در زمان قبل از ازدواج افراد و نزدیکانتان شنیده اید. با اینکه می توان پرکاربردترین دلیل انجام این آزمایش را موضوع ازدواج دانست اما انجام این آزمایش در کشور ما دلایل مهم دیگری نیز دارد.
از جمله مواردی که در آن ها نیاز به انجام آزمایش اعتیاد وجود دارد زمان گرفتن سوء پیشینه جهت استخدام مشاغل دولتی، تست قبل از ازدواج، زمان انجام جرائم، انجام آزمایش توسط پلیس راه با کیت های اعتیاد در سفرهای جاده ای و… است. تمام انواع اعتیاد با یک آزمایش قابل تشخیص نیستند، برای مثال آزمایش اعتیاد به شیشه با مورفین و الکل به صورت جداگانه گرفته می‌شوند.
انواع آزمایش اعتیاد
انواع مختلفی از تست اعتیاد مواد و الکل توسط کارفرمایان مورد استفاده قرار می گیرد مانند:
- آزمایشات ادرار
- خون
- آزمایش مو
- آزمایش تنفس برای الکل
- غربالگری بزاق دهان
- غربالگری عرق بدن
در ایران انجام آزمایش ادرار برای تست اعتیاد رواج دارد.
آزمایش ادرار برای تست اعتیاد
آزمایش ادرار یکی از رایج ترین و متداول ترین راه ها برای تشخیص اعتیاد است که می‌توان از آن برای تشخیص انواع مختلفی از مواد مخدر استفاده شده توسط فرد، استفاده کرد. همانطور که گفته شد این این تست یکی از آزمایشات رایج قبل از ازدواج و بدو استخدام است. بسیاری از سازمان ها برای انجام این تست با مراکز آزمایشگاهی مورد اعتماد خود قرارداد عقد می‌کنند. این نوع آزمایش اعتیاد با گرفتن یک نمونه ادرار ساده انجام می‌شود. این تست وجود تریاک و محصولات آن، کوکایین، ماری جوانا، آمفتامین، متا آمفتامین، نیکوتین و الکل را بررسی می‌کند.
از معایب آزمایش ادرار می توان به دقت نسبتاً پایین آن اشاره کرد به همین دلیل است که فرد معتاد می تواند با استفاده از داروها و برخی مواد، نتیجه آزمایش را تغییر دهد. اما مهم‌ترین مزیت این آزمایش هزینه پایین آن است.
روند کار آزمایش ادرار به این صورت است که فرد پس از استفاده از مواد مخدر و بعد از بالا رفتن سوخت و ساز و متابولیسم بدن اثرات موجود از مواد مخدر را با ادرار تخلیه می کند. در آزمایش ادرار با استفاده از غربالگری مواد مخدر و متابولیک های آن، ادرار را تجزیه و تحلیل می کنند. به همین دلیل است که با استفاده از این آزمایش به راحتی می توان اثرات و بقایای باقی مانده از مواد مخدر مصرف شده را در ادرار تشخیص داد و آن را پیگیری و بررسی کرد.
چه موادی نتیجه آزمایش ادرار را منفی می‌کنند؟
همانطور که گفته شد بعضی از افراد قبل از انجام آزمایش ادرار با استفاده از برخی داروها و یا مواد نتیجه آزمایش را به هم می زند مثلاً این افراد می توانند با استفاده از موادی مانند جوهر لیمو ، اسید سیتریک و یا پروژسترون و غیره که باعث به هم خوردن ph ادرار می شود نتیجه آزمایش اعتیاد خود را به راحتی تغییر دهند.
اما تغییر نتیجه آزمایش ادرار به راحتی ترکیب این مواد با ادرار نیست. چراکه معمولا در دستشویی‌های مراکز آزمایشگاهی که این تست را انجام می‌دهند دوربین نصب شده است و یا فردی شاهد انجام آزمایش در دستشویی خواهد بود.
کیت تست ادرار
برای استفاده از این کیت باید قطره ای از ادرار فرد را روی نواری که در کیت مشخص شده است قرار داد تا کیت بتواند وجود ماده مخدر در بدن فرد را تشخیص دهد. استفاده از این نوع آزمایش اعتیاد برای تشخیص هر ماده مخدر استفاده شده متفاوت است به این صورت که اگر مواد مخدر مصرف شده هروئین ، کراک، مورفین و یا تریاک باشد تا ۷۲ ساعت پس از استفاده آن وجود مورفین در بدن فرد معتاد قابل تشخیص است.
آزمایش موی سر برای تست اعتیاد
با ورود مواد مخدر (مشتقات مورفین، تریاک، کوکایین و کدئین و … ) به بدن انسان (استنشاق، تزریق و یا مصرف خوراکی) ، همه سلول های بدن، از جمله فولیکول های موی سر (و ناخن) به این مواد آلوده می شوند، آزمایش موی سر، بسیار قابل اطمینان است و در صورتیکه فرد آنها را کوتاه نکرده باشد، مصرف مواد را در شش ماه گذشته نیز نشان می دهد.
در این نوع آزمایش اعتیاد نمونه مو، لزوما از سر تهیه نمی شود و می توان نمونه مو را از هر قسمتی از بدن فرد تهیه کرد. مقدار نمونه لازم برای این تست، کمتر از 40 میلی گرم است. صحت و اعتبار این آزمایش و دقت آن در تشخیص مصرف مقادیر کم مواد، بیشتر از آزمایش ادرار است، اما این آزمایش در ایران رواج ندارد. یکی از دلایل محبوبیت آزمایش موی سر همین دقت بالای آن در نتیجه تست اعتیاد است.
آزمایش مو در شرایط و موقعیت های حساس مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل قرار گیری اثرات مواد مخدر در فولیکول مو تشخیص وجود آن از ۳۰ تا ۹۰ روز قابل شناسایی است
استفاده از کیت بزاقی برای تست اعتیاد
استفاده از کیت تست اعتیاد روش جدیدتری برای تشخیص سوء مصرف مواد است که عملکرد و نتیجه آن شبیه به آزمایش ادرار است. موادی مانند الکل از ۶ تا ۱۲ ساعت بعد از مصرف آن، با استفاده از این کیت قابل شناسایی است و ماری جوانا پس از ۱ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف به راحتی تشخیص داده می شود این اتفاق به دلیل ماندگاری این مواد در بزاق فرد مصرف کننده است.
آزمایش اعتیاد با گرفتن نمونه خون
یک آزمایش خون تست مواد ممکن است هنگام استخدام متقاضیان کار یا کارکنان مشکوک به مصرف غیرقانونی مواد انجام شود. یک آزمایش خون میزان الکل یا مواد را درخون گرفته شده از فرد اندازه گیری می کند. موادی که در آزمایش خون تست مواد برای استخدام مورد ارزیابی قرار میگیرند عبارتند از: تریاک یا افیون، آمفتامین، کوکایین، ماری جوانا، متاآمفتامین، نیکوتین و الکل.
چه داروهایی را نباید قبل از آزمایش اعتیاد مصرف نمود؟
ممکن است است فرد آزمایش دهنده اعتیاد نداشته باشد اما با مصرف برخی از داروها جواب آزمایش او مثبت اعلام شود. استفاده از داروهایی مانند کدئین با دوز مصرفی بالا ، متادون و آمفتامین ها می تواند جواب آزمایش شما را مثبت نشان دهد همچنین در ادامه به تعدادی از داروها اشاره می‌شود که استفاده از آن ها احتمال مثبت شدن آزمایش شما را افزایش می دهد.
- متادون
- آمفتامین
- دیکلوفناک
- آنتی هیستامین ها
- داروهای ضد افسردگی
- ایبوپروفن که تست حشیش را مثبت می‌کند.
- بی حس کننده های دندانپزشکی در تست کوکائین تداخل ایجاد می‌کند.
- کدئین و شربت های حاوی این ماده که تا دو روز با غربالگری مورفین قابل ردیابی است.
- آنتی بیوتیک‌های خاص مانند آموکسی سیلین که با تست هروئین و کوکائین تداخل دارد.
مواد مخدر تا چه مدت قابل تشخیص هستند؟
دقت تشخیص در روش های مختلف آزمایش اعتیاد متفاوت است و مدت زمان ردیابی مواد در خون و بزاق نسبت به سایر روش ها کمی کمتر است. همچنین این زمان در افراد مختلف با توجه به ویژگی‌های فردی مانند سن، میزان متابولیسم، حجم توده بدنی، تناوب مصرف و میزان ماده مصرفی می‌تواند کمی متغیر باشد. اما به طور کلی می توان زمان تقریبی تشخیص مواد را به شرح ذیل دانست:
- حشیش: از 1 روز تا 4 هفته
- هروئین: 3 تا 4 روز
- کوکائین: 2 تا 4 روز
- متادون: 3 روز
- مورفین: 2 تا 3 روز
- PCP یا گرد فرشته: 3 تا 8 روز
- شیشه (آمفتامین): 1 تا 3 روز
- الکل: 3 تا 5 روز
